İlin nəticələri heç də fərəhləndirmir
Toğrul Vəliyev
İlin axırı bütöv ilə yekun vurulan bir dövrdür. Hər bir dövlət öz makroiqtisadi göstəricilərini və s. elan edir. 2012-ci il öz vəziyyətinə görə heç də ondan əvvəlki ildən fərqlənmirdi. Böhran necə inkişaf edirdisə, bu il də eyni templə inkişaf etməyə davam etdi. Belə ki, neft hasilatı 2011-dəki kimi azalırdı. Eyni zamanda Azərbaycan iqtisadiyyatının neftdən asılılığını nəzərə alaraq, qeyd etmək lazımdır ki, bu hal bütün makroiqtisadiyyat göstəricilərin azalmasına gətirdi (ÜDM artım tempinin, ixracatın azalması, tədiyyə balansın profisitin iki dəfə azalması və s.). Beləliklə, bu ilin nəticələri elə də pozitiv olmayacaq. Eyni zamanda, bizim fəxr edici faktorlarımızdan biri – borclarımızın olmaması, bu il, demək olar ki, aradan qalxdı. Çünki məhz bu ildə biz xeyli borc almalı olduq.
Əsasən, bütün belə tipli proseslər Azərbaycan miqyasında böyük tədbirlərin keçirilməsi ilə bağlı idi. Çünki məhz bu tədbirlər öz xərclərinin ödəməyərək, üstəlik dövlətə əlavə xərc də gətirdilər. Bu xərclərə infrastruktura (eyni yolların 2-3 dəfə asfalt ilə örtülməsi, qazılması və s.) və evlərin “ağardılması”na (məsələn, Qara şəhərin “Ağ günə çıxması” və s.) çəkilən xərclər da daxildir.
Bununla bərabər, bizim hökumətimiz əhalinin diqqətini bütün gerçək problemlərdən çevirərək başqa xəbərlərə yönəltmək istəyir. Hətta BP kimi böyük bir şirkətin baş direktorunun Azərbaycana səfəri KİV-lərdə elə də böyük maraq kəsb etməmişdi. Baxmayaraq ki, məhz bu səfər pozitivdən yox, problemlərdən xəbər verirdi.
Əvvəlcə əhalinin diqqətini qiymətli daşlara və müxtəlif tipli cəvahiratın istehsalına yönəltmək istədilər. Məsələn, bu yaxınlarda elan edilmişdi ki, Bakıda dünyanın bir nömrəli inhisarlarından birinin, ən böyük almaz şirkətinin – “De Birs” mağazasının açılması haqqında xəbər yayılmışdı[i]. Bu böhran zamanı Bakıda həyatın nə qədər yaxşı olmasını göstərməli idi. Amma sonra məlum oldu ki, “De Birs” şirkəti indi böhrandadır və o, öz işləri ilə məşğul olmalı olur.
Eyniliklə yüngül metalların Azərbaycanda istehsalı da təhlükə altındadır. Bir vaxtlar, 2009-cu ildən başlayaraq, bizdə belə bir fikir formalaşmışdı ki, qızılın və gümüşün istehsalatı neftə alternativ olacaq. Amma indi məlum olur ki, qızılın və gümüşün çıxarılması ildən ilə azalır. Nəticədə, 2012-ci ildə qızılın hasilatı 13,5%, gümüşün istehsalı isə 50,9% azalıb. Bununla bərabər, satışları da azalıb və anbarlarda qızılın və gümüşün həcmi müvafiq olaraq 10 və 13% artıb. Bütün belə məlumatlar ekologiya və təbii sərvətlər nazirliyin Azərbaycanın ildə 10-15 ton qızıl istehsal edə biləcək bəyanatının fonunda gəlir (2 il ərzində Azərbaycanda 5,4 ton qızıl çıxarılıb).
Mənfi xəbərlər ilə birlikdə KİV-lərin diqqətini cəlb edən müsbət xəbərlər də gəlirdi. Belə ki, 20 illik müsabiqələrin, çalışmaların, tikintilərin nəticəsi olaraq Bakının Balaxanı qəsəbəsində zibil yandırma zavodu açıldı. Əlbəttə ki, burada daha rasional və ekoloji təmiz olan zibil emalı zavodu tikilməsini hamı yaddan çıxartdı. Müvafiq orqanların fikirlərinə görə, bu müəssisə ildə 500 min ton tullantı emal edə biləcək (Bakının illik tullantıları) və bununla belə, 100 min əhalini elektrik enerjisi ilə təmin edəcək. Gerçəklikdə isə bu müəssisə o qədər də yüksək xeyir vermir. Çünki sadəcə bir neçə kiçik qəsəbəni təmin edə biləcək.
Balaxanıda zavod ilə birlikdə sənaye parkının əsası qoyuldu. Sənaye parkının Bakıdan şimalda Xəzri küləklərin üstünlük təşkil etdiyi yarımadada tikilməyi bir qədər düzgün deyil. Amma layihə artıq təsdiqlənib və onun reallaşması başlanılıb. Arzu olunandır ki, Neft bitənə kimi sənaye parklardan birinin tikintisi bitiriləcək.
Gələcəkdə öz üzərinə bütün pul axınını götürmək istəyən turizm nazirliyi elan etdi ki, bu yaxınlarda turist axının artım templəri 21,9%-ə çatdıralacaq[ii]. Onların fikirincə, bunu etmək elə də çətin deyil. Fikrimicə, onlar ilk əvvəl turizm statistikası təkmilləşdirmək haqqında fikirləşməlidirlər. Çünki maşın (Gürcüstan), ədviyyat (İran) və s. satışı ilə bağlı sərhədi ildə 5-6, hətta 10-20 dəfə keçən insanların turist kimi sayılması düzgün deyil. Belə templərlə göstəricini təkcə 21,9%-ə yox, hətta 100%-ə çatdırmaq olar.
Əhalinin diqqətini yayındırmaq üçün başqa üsullardan biri də azartlı oyunlardır. Kazinoların Azərbaycanda qadağan olunmasını nəzərə alsaq, bizdə indi totalizator sisteminin geniş yayılmasını görə bilərik. Şəhərdə indi totalizatorların sayı hətta apteklərin sayından çoxdur.
İndi isə bu sistemə hətta Azərbaycan at idman növləri üzrə federasiya da qoşulmaq istəyi ilə çıxış edib. Məlum oldu ki, bu federasiya ən nəcib məqsədlərdən istifadə etmək istəyir. Federasiyanın dediyinə görə, indi Qarabağ növünə aid olan atların sayı azalır. Və bu növü inkişaf etdirmək üçün cıdır yarışmaları üçün totalizatoru bərpa etmək lazımdır.
Bu zaman belə bir sual yaranır, bu növə dəstək göstərmək üçün dövlətin ekoloji layihələrə ayırdığı puldan istifadə etmək mümkün deyildimi? Yəni hökmən böyük miqdarda qazanc gətirən sahəni inkişaf etdirmək lazımdır? Onsuzda bizdə bu sahə vasitəsilə çirkli pulların dövriyyəsi artır. İndi cıdır da əlavə olunsun? Zatən, Azərbaycanda bu sahə şəffaflığı ilə seçilmir.
Hələ ABŞ Azərbaycana müəllimlərin əmək haqqının polis əmək haqqının səviyyəsinə çatdırmağı məsləhət gördü[iii]. Bizdə isə cavab olaraq gələn ilə polisin əmək haqqının artırılması nəzərdə tutulub[iv]. Müəllimlər haqqında belə tipli qərarlar yoxdur.
[i] De Beers Bakıda mağaza açır. Contact.az
http://www.contact.az/docs/2012/Economics&Finance/121400021514az.htm#.UNh_y-Q9qbE
[ii] Azərbaycan turizm sektorunda yaxın 4 ildə artım orta hesabla 22% olacaq http://az.apa.az/xeber_azerbaycanin_turizm_sektorunda_yaxin_4_i_278384.html
[iii] США рекомендуют Азербайджану повысить заработную плату до уровня зарплаты полицейских. Fineko/abc.az http://abc.az/rus/news/70384.html
[iv] Təhsilə 1,5, polisə 35 faizlik büdcə artımı. “Azadlıq” qəzeti, 10.11.2012

Hər yayımda təqdim olunan mövzu başlıqlarında müəllifi olduğunuz və ya tərcümə etdiyiniz məqalələri bizim veb-səhifəmizdə yayımlıya bilərsiniz.
Pingback: viagra without a doctor prescription
Pingback: doctor7online.com
Pingback: ventolin inhaler
Pingback: cialis generic
Pingback: ciprofloxacin otc
Pingback: levitra vs viagra
Pingback: fast delivery generic viagra
Pingback: who has tylenol on sale
Pingback: order viagra online
Pingback: can i buy chloroquine over the counter
Pingback: buy hydroxychloroquine
Pingback: sildenafil viagra without a doctor prescription
Pingback: men over 50 viagra heart condition
Pingback: cheap 100mg viagra
Pingback: generic viagra 20mg pills erections
Pingback: buy hydroxychloroquine online
Pingback: www.jueriy.com
Pingback: essays online to buy
Pingback: search dissertations
Pingback: online essay writing help
Pingback: which is the best essay writing service
Pingback: customer essay
Pingback: how do i write a thesis
Pingback: online thesis
Pingback: buy research paper no plagiarism
Pingback: write my sociology paper
Pingback: how long does it take for viagra to work
Pingback: viagra
Pingback: cialis lilly australia
Pingback: viagra cialis comparison
Pingback: what is thesis writing
Pingback: phd thesis writing services
Pingback: canadian pharcharmy onlinecanadian online pharmacy
Pingback: the canadian pharmacy
Pingback: metformin 500 mg cheap
Pingback: propecia generic
Pingback: propecia price
Pingback: the best ed pills
Pingback: all med pharmacy
Pingback: ed meds online
Pingback: how to buy cialis online from canada
Pingback: gneric cialis
Pingback: buy cheap canada
Pingback: buy now
Pingback: purchase tretinoin without prescription
Pingback: no fax payday loans mesa
Pingback: lisinopril 5 mg tablet
Pingback: canadian pharmacy 20mg
Pingback: difference between cialis and levitra
Pingback: ativan to buy in canada
Pingback: cialis highest dosage
Pingback: cheap generic cialis
Pingback: pharmacy online mexico
Pingback: cialis sale 20mg
Pingback: can i buy cialis in uk
Pingback: buy cialis insurance
Pingback: fastest delivery of generic cialis
Pingback: reasons for ed
Pingback: cheap generic valtrex without prescription
Pingback: best non prescription ed pills
Pingback: viagra without a doctor prescription usa
Pingback: drugs prices
Pingback: ed medications over the counter
Pingback: ivermectin 5
Pingback: ivermectin canada
Pingback: hydroxychloroquine 900mg
Pingback: cost of ivermectin medicine
Pingback: oral ivermectin cost
Pingback: best medication for ed
Pingback: ed pills online pharmacy
Pingback: viagra online usa
Pingback: cialis in europe
Pingback: how to get ciails without a doctor
Pingback: states allowing hydroxychloroquine
Pingback: dog pharmacy online
Pingback: viagra effect on women
Pingback: can you take cialis in the morning and viagra at night
Pingback: dirty keto diet plan
Pingback: is viagra dangerous
Pingback: health canada controlled drugs and substances
Pingback: cialis 10mg generic
Pingback: mail order cialis
Pingback: prednisone 10mg price in india
Pingback: why take lipitor at night
Pingback: omeprazole side effects long term use
Pingback: sertraline vs prozac
Pingback: hydrochlorothiazide and pregnancy
Pingback: ivermectin cream canada cost
Pingback: can i stop taking atorvastatin
Pingback: ivermectin oral 0 8
Pingback: medications online
Pingback: fast ed meds online
Pingback: escitalopram 20mg tablet price no insurance
Pingback: how long before cymbalta works
Pingback: amoxicillin and clav
Pingback: canada cheap propecia
Pingback: ivermectin uk
Pingback: ivermectin iv
Pingback: buy cheap doxycycline online
Pingback: prednisone 10 mg prices
Pingback: doxycycline 100mg online
Pingback: cialis 40 mg
Pingback: doxycycline 100 mg
Pingback: stromectol uk
Pingback: genuine cialis canada
Pingback: equine ivermectin
Pingback: cialis professional india
Pingback: cialis samples
Pingback: stromectol trihydrate 875 mg
Pingback: ivermectin poisoning in dogs
Pingback: ivermectin for heartworms in dogs
Pingback: durvet ivermectin sheep drench
Pingback: z pack and mucinex
Pingback: ivermectin tablets usp
Pingback: viagra experience
Pingback: nitroglycerin and viagra
Pingback: salbutamol inhaler amazon
Pingback: online generic viagra sales
Pingback: ivermectin dosage dog
Pingback: ivermectin cream 5%
Pingback: ed supplements
Pingback: generic zithromax azithromycin
Pingback: sexual dysfunction in men
Pingback: order lisinopril canada
Pingback: kamagra and dapoxetine
Pingback: tamoxifen citrate
Pingback: prednisone 10mg for sale
Pingback: prednisone 5mg cost
Pingback: prednisone 20mg capsule
Pingback: ivermectin humans
Pingback: ivermectin 3 mg tablet dosage
Pingback: z pack over the counter
Pingback: best canadian online pharmacy
Pingback: pain meds online without doctor prescription
Pingback: azithromycin for chlamydia over the counter
Pingback: best canadian online pharmacy
Pingback: cost of prednisone tablets
Pingback: by prednisone w not prescription
Pingback: stromectol oral
Pingback: ivermectin rx
Pingback: amoxicillin for sale
Pingback: lasix 160 mg
Pingback: neurontin india
Pingback: п»їover the counter viagra
Pingback: plaquenil nz
Pingback: prednisone pill 10 mg
Pingback: buy liquid ivermectin
Pingback: buy zithromax 500mg
Pingback: gabapentin cream
Pingback: plaquenil 50mg
Pingback: generic priligy usa
Pingback: modafinil tablets
Pingback: albuterol generic
Pingback: online viagra
Pingback: valtrex cream cost
Pingback: how can i get valtrex
Pingback: how to get valtrex in mexico
Pingback: 2000 mg valtrex daily
Pingback: generic pills
Pingback: cheap online generic drugs
Pingback: buy pills online cheap
Pingback: cialis strength levels
Pingback: cialis side effects dangers
Pingback: normal dosage of cialis
Pingback: 20mg cialis side effects
Pingback: hydroxychloroquine 90mg
Pingback: plaquenil osteoarthritis
Pingback: plaquenil 200 mg price uk
Pingback: ivermectin tablets uk
Pingback: purchase ivermectin
Pingback: plaquenil for arthritis
Pingback: stromectol canada
Pingback: ivermectin 5 mg
Pingback: ivermectin price comparison
Pingback: where to buy cialis in canada
Pingback: cialis online safe
Pingback: ivermectin brand
Pingback: ivermectin 3 mg
Pingback: treatment of ed
Pingback: otc ed pills
Pingback: ivermectin
Pingback: ivermectin 10 mg
Pingback: shoppers drug mart canada
Pingback: best 10 online canadian pharmacies
Pingback: Levitra with Dapoxetine
Pingback: recommended cialis dose
Pingback: read here
Pingback: enlarged prostate cialis
Pingback: canadian pharmacies top best
Pingback: ivermectin 400 mg
Pingback: Mentax
Pingback: baricitinib covid
Pingback: canadian pharmacies that are legit
Pingback: monulpiravir
Pingback: baricitinib tablet
Pingback: aralen medication
Pingback: buy clomid online
Pingback: Anonymous
Pingback: tamoxifen drug
Pingback: cialis tadalafil 20 mg 30 tablet
Pingback: Nitroglycerin
Pingback: Anonymous
Pingback: Anonymous
Pingback: ivermectin in india
Pingback: ivermectin 1 topical cream
Pingback: ivermectin generic
Pingback: ivermectin generic
Pingback: ignition casino legal in texas
Pingback: ivermectin in india
Pingback: stromectol liquid
Pingback: ivermectin buy online
Pingback: prednisone cheap
Pingback: prescription for tadalafil
Pingback: cialis online
Pingback: buy oral ivermectin
Pingback: where to buy ivermectin pills
Pingback: buy viagra express delivery
Pingback: sildenafil price
Pingback: ivermectin buy nz
Pingback: cialis with prescription online
Pingback: viagra cialis levitra trial pack
Pingback: 5 mg cialis
Pingback: cialis rezeptfrei
Pingback: generic sildenafil pills
Pingback: tadalafil cost
Pingback: ivermectin study nih
Pingback: generic sildenafil pills
Pingback: cialis tabletas
Pingback: how to order cialis
Pingback: prednisone 20mg 3 days
Pingback: merck antiviral covid
Pingback: cost of molnupiravir
Pingback: buy cialis over the counter usa
Pingback: walmart cialis
Pingback: mylan tadalafil canada
Pingback: peptides tadalafil
Pingback: ivermectin 3mg tablets price
Pingback: side effects for prednisone
Pingback: buy sildenafil in canada
Pingback: cialis with dapoxetine
Pingback: gambling online real money
Pingback: tadalafil cialis
Pingback: ivermectin purchasing
Pingback: ivermectin 50ml
Pingback: ivermectin 3mg tablets
Pingback: real online casino
Pingback: generic for cialis
Pingback: viagra purchase in canada
Pingback: cialis generic
Pingback: stromectol ingredients
Pingback: buy ivermectin pills
Pingback: ivermectin kaufen schweiz
Pingback: clomid generic
Pingback: ivermectine posologie
Pingback: generic for doxycycline
Pingback: ivermectin tabletten für menschen kaufen
Pingback: how to buy cialis without a prescription
Pingback: is viagra covered by health insurance
Pingback: order minocycline 100mg online
Pingback: how does ivermectin work
Pingback: 12.5mg furosemide
Pingback: lasix 400 mg
Pingback: roman cialis
Pingback: ivermectin
Pingback: mylan tadalafil
Pingback: ivermectin us fda
Pingback: ivermectin kills covid
Pingback: stromectol tablets for humans
Pingback: ivermektin
Pingback: stromectol merck
Pingback: lucky land
Pingback: ivermectin sale
Pingback: cheap stromectol
Pingback: cialis insurance coverage
Pingback: stromectol ivermectin for humans
Pingback: which one is better viagra cialis or laverta
Pingback: how to buy clomid in canada
Pingback: can you buy clomid in mexico
Pingback: п»їclomid online sale
Pingback: ivermectin 10 ml
Pingback: cheap clomid tablets uk
Pingback: ivermectin brand
Pingback: ivermectin history
Pingback: psychological ed treatment
Pingback: ed medicine online
Pingback: ivermectin pharmacology
Pingback: ivermectin 0.5% brand name
Pingback: ed aids
Pingback: ed drug comparison
Pingback: prescription drugs without doctor approval
Pingback: ed meds online without prescription or membership
Pingback: lowest price tadalafil
Pingback: stromectol online
Pingback: canada drug cialis